قبل از توضیح دادن زمان مناسب تعویض دنده میخواهم یک مقایسه ای باتعویض دنده در دوچرخه های دنده ای کرده باشم شما در رکاب زدن دوچرخه  اگر زنجیر چرخ را در خورشیدی بزرگ چرخ عقب  قرار داده باشید رکاب زدن آسان بوده وقدرت بیشتری  برای حرکت دارید ولی سرعت زیادی نمی توانید بگیرید و هر چقدر هم که تند رکاب میزنید دوچرخه تا حدی شتاب گرفته و سرعت شما ثابت می ماند.

ولی پای شما با تند رکاب زدن تا حدی سرعت را زیاد کرده سپس رکاب زیر پای شما شل شده و هرز می چرخد و دیگر تاثیری در سرعت شما نخواهد داشت این همان دنده یک ماشین بوده وقتی به حرکت در آمدید و گاز میدهید شتاب شما تا حدی زیاد شده و ثابت می ماند ولی با گاز دادن زیاد فقط دور موتور بالا رفته و موتور زوزه خواهد کشید و به موتور و گیربکس آسیب خواهد خورد.

در دنده های دیگر هم به همین شکل خواهد بود به همین منظور برای اینکه بخواهیم بهترین مصرف سوخت را داشته باشیم و عمر قطعات موتور و گیربکس بیشتر شود زمان  تعویض دنده ها را نسبت به سرعت به شرح زیر انجام می دهیم:

دنده ۱  از ۰تا ۲۵کیلومتر در ساعت

دنده۲  از ۲۵ کیلومتر تا۵۰کیلومتر در ساعت

دنده ۳  از ۵۰ کیلومتر تا ۷۵کیلومتر در ساعت

دنده ۴  از ۷۵ کیلومتر تا۱۰۵ کیلومتر در ساعت

دنده ۵  از ۱۰۵ کیلومتر به بالا خواهد بود

زمان مناسب تعویض دنده ها نسبت به دور موتور  و یا صدای موتور معمولا وقتی دور موتور به ۳۰۰۰ دور در دقیقه که می رسد صدای موتور هم فول شده ما در این حالت دنده را  تعویض کرده و یک دنده بالاتر می رویم با تعویض دنده دور موتور پایین آمده و با گاز دادن مجددا دور موتور   به ۳۰۰۰ دور رسیده که در این وضعیت هم باز صدای موتور پر شده و تعویض دنده می کنیم.

دنده های بعدی هم به همین صورت عمل می کنیم برای کم کردن دنده یا به عبارتی معکوس کشیدن دنده هم میتوانید از کیلومتر شمار استفاده کنید مثلا شما با دنده ۳ و با سرعت ۷۰ کیلومتر در حال حرکت هستید با ترمز کردن  سرعت شما به۵۰  کیلومتر می رسد، آیا نیاز به  دنده معکوس  کشیدن دارید خیر زیرا ابتدای دنده ۳ از ۵۰کیلومتر شروع  می شود پس نیازی به دنده کم کردن ندارید حال اگر با دنده ۳ که در حال حرکت کردن بودید به هر دلیلی ترمز کرده و سرعت شمابه ۳۵ کیلومتر رسید آیا  نیاز به معکوس کشیدن هست بله برای معکوس کشیدن از دنده ۳ به ۲ چونکه سرعت به ابتدای سرعت دنده ۲ (که ۲۵ کیلومتر بود) نرسید دنده سختجا خواهدخورد و گیر بکس صدا خواهد داد.

برای اینکه راحت تر دنده جا بخورد بایستی همزمان با دنده کم کردن تک گاز بدهیم که دور موتور ما با سرعت ماشین  برابر شده تا دنده بدون صدا جا بخورد (وقتی  برای معکوس کشیدن کلاج را میگیریم و گاز را رها می کنیم دورموتور پایین آمده ولی سرعت ما بالا بوده  به همین  دلیل در معکوس کشیدن معمولا دنده سخت جا خواهد خورد برای حل این مشکل همزمان با  کم کردن دنده تک گاز میدهند که دور موتور با سرعت ماشین هم خوان شده تا دنده راحت تر جا بخورد).